نورسان الکتریک | فروش عمده و تکی لوازم برقی ساختمان
راهنمای خرید محافظ پاکنتوری، محافظ پشت کنتور یا محافظ برق ورودی ساختمان
محافظ پشت کنتوری یا محافظ برق وردی ساختمان چیست؟ آیا اصلا به چنین وسیله‌ای نیاز است؟ آیا با وجود این وسیله باز هم نیازی به خرید محافظ برق خانگی برای وسایل برقی داریم؟ پرسش‌های فراوانی از این دست دربارۀ این وسیله وجود دارد که ممکن است پاسخ آنها را ندانیم و همین مسئله موجب شود خرید محافظ ولتاژ کنتور برای ما بی‌اهیمت جلوه کند. این سهل‌انگاری گاهی هزینه‌های جبران‌ناپذیری برایمان به بار می‌آورد!
یک نوسان برق ممکن است تنها چند هزارم ثانیه طول بکشد اما، گاهی در بدترین حالت، تا چند هزار برابر حالت عادی قدرت دارد و به‌سادگی می‌تواند به سیستم برق ساختمان و تمام وسایل الکتریکی و الکترونیکی آسیب جدی وارد کند. نوسان برق ممکن است به علل مختلفی به وجود آید و، با توجه به علتی که آن را به وجود آورده، بار الکتریکی کم یا زیادی داشته باشد.
قوی‌ترین و زیان‌بارترین نوع نوسان ولتاژ ناشی از پدیدۀ رعد و برق است؛ اگر یک صاعقۀ 200,000 آمپری با یک کابل برق برخورد کند، سیم‌کشی استاندارد 20 آمپری را همانند یک لامپ رشته‌ای می‌سوزاند. البته احتمال به وجود آمدن نوسانی که از صاعقه ناشی شده باشد بسیار اندک، نزدیک صفر، است. بیشتر نوسان‌هایی که در جریان برق به وجود می‌آید ناشی از عوامل دیگری است.
عامل اصلی نوسان ولتاژ ایجاد تغییرات ناگهانی در مصرف برق است که حتی با روشن و خاموش کردن وسایل پرمصرف خانگی نیز ممکن است به وجود آید. منظور از وسایل پرمصرف وسایلی است که در یک لحظه مصرف برق بالایی دارند و مانند یک مکنده عمل می‌کنند. آسیب ناشی از این نوسان‌های کوتاه‌مدت ممکن است برای مدتی ظاهر نشود. اما در درازمدت تأثیر خود را نشان می‌دهد و از عمر مفید دستگاه کم می‌کند.
درنتیجه، بهترین راهکار برای محافظت از مدار برقی ساختمان، استفاده از محافظ برق است و چه محافظی بهتر از محافظ کنتور که تمام برق ورودی ساختمان را پایش و محافظ می‌کند. حال اگر می‌خواهید بدانید محافظ برق پاکنتوری چگونه از لوازم برقی محافظت می‌کند و برای خرید یک محافظ خوب چه نکاتی را باید در نظر گرفت این مقاله را تا انتها بخوانید.
محافظ ولتاژ ورودی کنتور چیست؟
محافظ ولتاژ ورودی کنتور یک نوع محافظ برق است که در کنار کنتور برق نصب می‌شود. کارکرد اصلی این دستگاه جلوگیری از ورود ولتاژهای بالاتر یا پایین‌تر از حد مجاز به سیستم برق خانه یا مکانی است که کنتور برق در آنجا قرار دارد. می‌دانیم که ورود ولتاژ بالا به دستگاه‌ها و تجهیزات برقی می‌تواند به آنها آسیب برساند و در بعضی موارد حتی خطر نشتی برق یا آتش‌سوزی را ایجاد کند.
محافظ ولتاژ ورودی کنتور دو نوع متفاوت دارد و از دو طریق می‌تواند کار محافظت را انجام دهد:
محافظ ولتاژ یکپارچه (Integrated Voltage Protector): در این نوع، محافظ ولتاژ در کنتور ادغام شده است و از این رو، محافظ یکپارچه نامیده می‌شود. این محافظ در صورت ورود ولتاژ بالاتر یا پایین‌تر از حد مجاز، کنتور را قطع می‌کند.
محافظ ولتاژ جداگانه (Separate Voltage Protector): در این نوع، محافظ ولتاژ به‌صورت جداگانه و در کنار کنتور برق نصب می‌شود و در صورت بروز نوسان، جریان برق خروجی از خود را قطع می‌کند.
محافظ ولتاژ ورودی کنتور عموماً با توجه به نوع ولتاژ شبکۀ برق مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ همچنین، مهم است توجه داشته باشید که محافظ ولتاژ ورودی کنتور یکی از محافظ‌های اولیۀ سیستم برق خانه است و ممکن است سایر محافظ‌ها مانند محافظ جریان (رله) و محافظ کوتاه‌زن (مینی‌آف) نیز در سیستم برق لازم باشد.
محافظ برق پاکنتوری چگونه عمل می‌کند؟
محافظ ولتاژ ورودی کنتور برق برای جلوگیری از ورود ولتاژهای بالاتر یا پایین‌تر از حد مجاز به سیستم برق کاربرد دارد. فرآیند کار این محافظ عموما به صورت زیر است:
تشخیص ولتاژ: محافظ ولتاژ پیوسته ولتاژ ورودی را پایش می‌کند. این کار ممکن است توسط یک سنسور ولتاژ یا یک مدار الکترونیکی انجام شود.
مقایسه با حد مجاز: محافظ پاکنتوری برق ولتاژ ورودی را با حد مجاز تعیین‌شده مقایسه می‌کند. اگر ولتاژ ورودی بیشتر از حد مجاز تعیین‌شده باشد، محافظ ولتاژ مرحلۀ بعدی کار خود را انجام می‌دهد.
اعمال دستور قطع: در صورتی که ولتاژ ورودی بیشتر از حد مجاز تعیین‌شده باشد، محافظ ولتاژ دستور قطع را صادر می‌کند و در این لحظه جریان برق قطع می‌شود.
بازگرداندن وضعیت: پس از قطع جریان برق، محافظ ولتاژ به وضعیت اولیه بازمی‌گردد و منتظر می‌ماند تا ولتاژ ورودی به حد مجاز برسد. در این حالت، محافظ ولتاژ آماده است که در صورت لزوم دوباره دستور قطع را به کنتور بدهد.
توجه داشته باشید که نحوۀ دقیق عملکرد محافظ ولتاژ ورودی کنتور برق ممکن است بسته به نوع و مدل محافظ متفاوت باشد. همچنین، امکان تنظیم ولتاژ حد مجاز و و تعیین رفتار محافظ جهت تطبیق با نیازهای خاص شبکه در برخی از مدل‌ها امکان‌پذیر است.
محافظ برق پاکنتوری چه تفاوتی با محافظ برق وسایل خانگی دارد؟
عملکرد محافظ ورودی کنتور تفاوت خاصی با محافظ برق سایر وسایل برقی ندارد، اما همان طور که از نام این وسیله برمی‌آید، محافظ پاکنتوری بعد از کنتور برق نصب می‌شود و در همان ابتدای راه، از ورود نوسان به سیستم برق‌کشی ساختمان جلوگیری می‌کند.
با این حال، توجه داشته باشید که محافظت از وسایل برقی در برابر نوسان فرآیندی دو مرحله‌ای است که مرحلۀ اول را محافظ پاکنتوری انجام می‌دهد و مرحلۀ نهایی را محافظ هر وسیله. از این رو، نباید فکر کنیم با خرید محافظ برق ورودی کنتور، به طور کامل از خرید محافظ برای هر وسیلۀ برقی معاف می‌شویم.
با این حال، وظیفۀ اصلی هر دو نوع محافظ بسیار مشابه است؛ تا زمانی که میزان ولتاژ برق در محدودۀ استاندارد قرار دارد، محافظ برق واکنش خاصی نشان نمی‌دهد. اما اگر دامنۀ ولتاژ تغییر پیدا کند و نسبت به سطح استاندارد افزایش یا کاهش داشته باشد، محافظ برق به‌سرعت وارد عمل می‌شود و اجازۀ عبور جریان برق را نمی‌دهد. پس از بازگشت سطح ولتاژ به محدودۀ ایمن، در صورت با ثبات ماندن سطح ولتاژ، دستگاه دوباره جریان برق را متصل می‌کند. هرچه محافظ برق بهتر و باکیفیت‌تر باشد، عملکردش سریع‌تر و دقیق‌تر خواهد بود.
اگر بخواهیم تفاوت میان محافظ پشت کنتور و محافظ سایر لوازم برقی را به زبان ساده بیان کنیم باید بگوییم محافظ برق پشت کنتور از تمام سیستم برق ساختمان محافظت می‌کند، اما محافظ برق هر وسیله تنها از خود آن وسیله محافظت به عمل می‌آورد. علت اینکه توصیه می‌کنند برای وسایل برقی حساس و گران‌قیمت حتما از محافظ برق مخصوص خودش استفاده شود، وجود این احتمال است که شاید تمامی نوسان‌های ولتاژ توسط محافظ ولتاژ کنتور گرفته نشود.
چگونه یک محافظ پاکنتوری خوب انتخاب کنیم؟
پیش از اینکه به خرید محافظ برق ورودی کنتور اقدام کنید، نکات زیر را در نظر بگیرید تا بتوانید وسیله‌ای خوب و متناسب با نیازهای خود انتخاب کنید:
آیا واقعا محافظ ولتاژ برای شما مناسب است؟
در گام نخست باید تعیین کنید که دقیقا به چه وسیله‌ای نیاز دارید: ترانس، استبلایزر یا محافظ؟ محافظ برق صرفا میزان ولتاژ را کنترل می‌کند و اگر ولتاژ در محدودۀ تعیین‌شده (عموما بین 190 تا 240 ولت) نباشد، جریان برق را قطع می‌کند و تا زمانی که ولتاژ به محدودۀ ایمن باز نگردد، برق را قطع نگه می‌دارد. با بازگشت ولتاژ به محدودۀ ایمن، بعد از حدود 5 دقیقه، محافظ دوباره برق را وصل می‌کند.
برای بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها و همۀ مراکز حساس دیگری که قطعی برق در آنها می‌تواند منجر به بروز خسارات جانی و مالی گردد، استفادۀ تنها از محافظ گزینۀ خوبی نیست. در چنین شرایطی یک استبلایزر بسیار ضروری‌تر و مفیدتر است. استبلایزر، به‌جای قطع و وصل ولتاژ، جریان برق پایدار و اصلاح‌شده را به دستگاه‌ها می‌فرستد. صرف هزینه برای نگهداری وسایل گران‌قیمت، شاید در ابتدا چندان مطلوب نباشد اما در بلندمدت باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش عمر وسایل برقی می‌گردد.
محافظ ولتاژ پاکنتوری چه مشخصاتی باید داشته باشد؟
محافظ ولتاژ پشت کنتوری از تمام سیستم برق ساختمان به‌شکل یکپارچه محفاظت می‌کند، پس باید قوی‌تر از یک محافظ تکی و برای وسیله‌ای خاص باشد. محافظ‌های ورودی ساختمان، عموماً 5000 تا 12000 ولت‌آمپر توان دارند. درواقع، ظرفیت محافظ پاکنتوری با در نظر گرفتن تعداد مصرف‌کننده‌های برق تعیین می‌شود. هرچه وسایل برقی پرمصرف‌تری در مسیر وجود داشته باشد، به محافظ قوی‌تری هم نیاز است. به شدت جریان هم در محافظ‌ها باید توجه کرد. عموماً محافظ کنتور باید شدت جریانی بین 30 تا 60 آمپر داشته باشد.
آیا حتما محافظ برق باید از برند معتبری باشد؟
صد البته که باید از برند معتبری باشد. توجه داشته باشید که محافظ برق قرار است از گران‌ترین وسایل برق شما محافظت کند؛ پس خرید یک محافظ غیراستاندارد، اتلاف دوجانبۀ سرمایه است، هم پولی که بابت خرید محافظ هزینه کرده‌اید هدر می‌رود و هم تمام وسایل برقی شما در معرض آسیب‌دیدگی قرار خواهند داشت. بهترین محافظ‌های کنتور بازار را که می‌توانید از فروشگاه نورسان الکتریک تهیه کنید عبارت است از:
محافظ برق پاکنتوری تیراژه
محافظ برق پشت کنتور سارا
محافظ زیرکنتوری نمودار الکتریک
نکاتی که قبل از خرید محافظ زیرکنتوری باید بدانید
به این مسئله توجه داشته باشید که برای کنتور صرفا باید محافظ مخصوص کنتور را خریداری نمایید و از اتصال مستقیم محافظ‌های معمولی به کنتور برق اجتناب کنید.
تمام انواع محافظ برق باید دارای فیوز باشد تا در صورت عبور جریانی بیشتر از حد مجاز، نهایت آسیب‌دیدگی دستگاه سوختن فیوز باشد. تعویض فیوز بسیار ساده و کم‌هزینه است.
جنس بدنۀ یک محافظ استاندارد باید از جنس ABS باشد، زیرا در برابر حرارت و آتش‌سوزی بسیار مقاوم است و درصورت وقوع آتش‌سوزی مانع از اتصالی و سرایت آتش می‌شود.
داشتن نشان ملی استاندارد یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌هایی است که در هنگام خرید باید به آن توجه داشت.
علاوه بر استاندارد، داشتن ضمانت نیز برای تشخیص یک محافظ باکیفیت مهم است؛ چراکه گارانتی محافظ برق تضمین کیفیت آن است.
اگر جریان واردشده به محافظ خیلی شدید باشد، ممکن است بُرد محافظ ذوب شود. پس به این نکته توجه کنید که اگر محافظ بوی سوختگی می‌دهد، خاصیت حفاظتی خودش را از دست داده است.
همان طور که پیشتر توضیح دادیم، تمام وسایل الکتریکی و الکترونیکی برای اینکه بتوانند کار خود را انجام دهند به برق نیاز دارند. اما این وسایل توان تحمل حد مجازی از ولتاژ و جریان برق دارند و در صورت اختلاف جریان و بروز نوسان قطعا آسیب می‌بینند. به همین علت، برای تمام وسایل الکتریکی و الکترونیکی یک محافظ برق مخصوص طراحی شده که باید در کنار وسیلۀ مورد نظر قرار گیرد.
اما گاهی خرید محافظ برای یکایک وسایل برقی توجیه اقتصادی ندارد و هزینۀ سینگی روی دست ما می‌گذارد. در این حالت، خرید محافظ برق کنتور بهترین و اقتصادی‌ترین گزینه خواهد بود، چراکه این دستگاه در مسیر ورودی جریان اصلی برق ساختمان قرار می‌گیرد و مانع از عبور نوسان‌های متداول می‌شود.
همان گونه که خود می‌دانید، قیمت لوازم برقی روزبه‌روز در حال افزایش است و این افزایش چنان بوده است که قیمت یک وسیلۀ برقی مثل یخچال یا تلویزیون ممکن است تا صدها برابر قیمت محافظ برق باشد. تعمیر این وسایل گران‌قیمت نیز بسیار پرهزینه است و چه‌بسا که این محصولات در صورت آسیب شدید تعمیر نشوند و مجبور شوید دوباره آنها را خریداری کنید. بنابراین، اگر شما از محافظ برق ورودی کنتور استفاده نکنید و برای هریک از وسایل برقی خود نیز از محافظ مخصوص استفاده نکرده باشید با خطر بسیار بالایی مواجه هستید.
اگر این مقاله را بادقت خوانده باشید اکنون اهمیت وجود محافظ برق کنتور یا همان محافظ وردی ساختمان را به‌خوبی می‌دانید و از نحوۀ کارکردش اطلاع دارید. اگر همچنان دربارۀ انواع محافظ برق، خصوصا درمورد محافظ زیرکنتوری سؤالی دارید که پاسخش را در این مقاله نیافتید، از طریق صفحۀ تماس با ما پرسش خود را با همکاران ما در فروشگاه نورسان الکتریک درمیان بگذارید تا شما را راهنمایی کنند.
فروشگاه نورسان الکتریک پس از سالها تجریه در زمینۀ تولید و توزیع انواع لوازم الکتریکی، با گردآوری بهترین محصولات از بهترین شرکت‌ها این امکان را فراهم آورده است که با خاطری آسوده محصول متناسب با نیاز خود را پیدا کنید و با بهترین قیمت آن را خریداری نمایید. برای خرید انواع محافظ کنتور برق از بهترین شرکت‌ها و با بهترین قیمت‌ها، کافی تا به سری به فروشگاه نورسان الکتریک بزنید.