انواع فتوسل و کاربرد آن

تاریخ انتشار: 15 آبان 1401

بازدید: 1,112 بازدید

فتوسل یا در اصطلاح عامیانه «سنسور نوری» یا «کلید نوری»، به عنوان یک کلید خودکار جهت قطع و وصل کردن جریان برق در یک مدار الکتریکی کار می‌کند، به این صورت که در هنگام کاهش نور محیط خارجی (هنگام شب) جریان برق را برای روشن کردن یک ردیف از لامپ‌ها وصل و در هنگام افزایش نور محیط (طلوع خورشید تا غروب دوباره خورشید) جریان برق را قطع می‌کند.

به بیان دیگر، فتوسل یک کلید خودکار است که براساس نور محیط خارجی، منبع نوری متصل به خود را روشن و خاموش می‌کند.

یک فتوسل از چه بخش‌هایی تشکیل شده و چطور کار می‌کند؟

فتوسل که در علوم تخصصی به آن LDR هم گفته می‌شود (مخفف Light Dependent Resistor) با نصب در محل مورد نظر (نقطه ای که نه در معرض تابش مستقیم نور خورشید باشد و نه در گوشه کوری که هیچ نوری به آن نرسد)، در اثر تابش نور در طول روز، یک مقاومت نوری ایجاد کرده که این مقاومت نوری آستانه ولتاژی را که در حالت عادی به مدار برق تزریق می‌کرد، قطع می‌کند (دقیقاً مانند یک کلید).

در یک فتوسل، همواره شدت روشنایی و آستانه ولتاژ تعیین شده برای واکنش نشان دادن به میزان نور ورودی، سبب کاهش مقاومت شده و به یک رله دستور قطع جریان مدار را صادر می‌کند (منبع روشنایی اینجا خاموش می‌شود). در شب که هیچ نوری وجود ندارد، فتوسل با هیچ مقاومتی مواجه نمی‌شود، و طبیعتاً به طور خودکار ولتاژی هم برای مسدود کردن جریان تولید نمی‌کند؛ به این ترتیب، دستور وصل شدن جریان مدار صادر شده و جریان الکتریسیته به لامپ‌ها یا پروژکتورها منتقل می‌شود. روشنایی معابر، باغ‌ها و سردر منازل با همین فرمول کار می‌کنند، یعنی در هنگام شب روشن و در طول روز، به طور خودکار خاموش می‌شوند.

سیم کشی فتوسل چگونه باید باشد؟

سیم‌کشی فتوسل در دو نوع سه سیمه و چهار سیمه انجام می‌شود و نحوه نصب آن دقیقا به صورت کلید تک پل در یک مدار ساده می‌باشد، با این تفاوت که یک سیم نول هم به دستگاه می‌دهیم. فتوسل در مدار، درست مانند کلیدهای بین راهی عمل می‌کند.

در فتوسل‌های چهار سیمه اصولا دو رنگ سیم شبیه به هم که سفید یا آبی هستند وجود دارد. علاوه بر آن دو رنگ دیگر سیم به رنگ سیاه و قرمز نیز در این فتوسل‌ها کار گذاشته شده. سیم سیاه به صورت مستقیم به عنوان فاز ورودی متصل می‌شود. در حالی که سیم قرمز به یک سر لامپ متصل می‌شود. از طرف دیگر سیم نولی که به فتوسل متصل است را نیز از سمت دیگر به لامپ وصل می‌کنیم.

انواع فتوسل براساس آمپراژ خروجی:

آمپر خروجی هر فتوسل با فتوسل دیگر متفاوت است و همین عامل، اختلاف قیمت بین انواع فتوسل‌ها را سبب می‌شود. سوالی که اینجا مطرح می‌شود، این است که آمپراژ خروجی چیست؟ آمپر واحدی است که برای اندازه‌گیری جریان الکتریکی استفاده می‌شود. جریان را به صورت تعداد الکترون‌های عبوری از مدار تعریف می‌کنیم. یک آمپر برابر مقدار جریان تولیدی توسط نیروی یک ولتی است که بر مقاومت یک اهمی وارد می‌شود. به زبان ساده‌تر، آمپراژ شدت جریانی است که یک تغذیه‌کننده (مثلا لامپ) از انشعاب سیم‌کشی مدار دریافت می‌کند.

زمانی که آمپر خروجی یک فتوسل با عدد 10 معرفی می‌شود، به این معناست که این فتوسل قادر است شدت جریانی معادل 10 آمپر را به سری لامپ‌های مدار ارائه دهد. اگر تعداد لامپ‌ها افزایش پیدا کند و برای روشن شدن، مثلا به 15 آمپر جریان نیاز داشته باشد، این فتوسل قطعا آسیب خواهد دید یا حتی ممکن است به کل مدار آسیب وارد کند.